Ga je scheiden of ben je gescheiden?
Ben je je ervan bewust wat dit teweegbrengt bij je kind?
Vraag je je af wat je kind precies nodig heeft om hier goed doorheen te komen?

Of…

Ben je al een tijdje gescheiden en laat je kind sindsdien ander gedrag zien?
Is je kind bijvoorbeeld snel boos, vaak verdrietig, erg teruggetrokken, opeens heel meegaand of juist heel erg tegendraads?
Gedraagt je kind zich jonger dan hij is of is zij in een verzorgende rol gestapt?

Kinderen van gescheiden ouders laten afhankelijk van de situatie verschillende reacties zien. Sommige kinderen trekken zich terug, andere stappen in de verzorgende rol en weer andere verliezen zich in boosheid of sluiten zich juist af van emoties. Bij veel kinderen van gescheiden ouders lijkt er aan de oppervlakte zelfs niet veel aan de hand. En toch is dat vaak maar schone schijn en speelt er in hun binnenste van alles. Dat is ook niet raar, want scheiden is een emotioneel en intens proces. Niet alleen voor jou, maar ook voor je kind.

Het effect van de scheiding op je kind

Een kind van gescheiden ouders heeft aardig wat te verstouwen. Op de eerste plaats staat zijn hele wereld op z’n kop. Alles wat bekend is, verandert. Voor de meeste kinderen van gescheiden ouders betekent dat: nooit meer samen met papa en mama in één huis, nooit meer samen op vakantie, nooit meer samen verjaardag vieren, nooit meer… Een kind van gescheiden ouders heeft dus heel veel nooit meers in zijn leven. Afscheid nemen van hoe het was, is niet eenvoudig en doet iets met elk kind van gescheiden ouders. Of dit nu zichtbaar is of niet. Je kind is in rouw en zijn basisveiligheid is beschadigd.

Een voorbeeld
Vorig jaar zijn de ouders van de 9-jarige Lina uit elkaar gegaan. Lina heeft zich goed aangepast en lijkt het allemaal wel prima te vinden. Nu heeft ze opeens last van boze buien. Ze kan echt boos worden om niets. In plaats van te rouwen heeft Lina haar gevoelens rondom de scheiding weggestopt. Ze wil al die pijn niet voelen. Lina leert, dat al die gevoelens erbij horen en niets zijn om bang voor te zijn. Ze durft eindelijk verdrietig te zijn en troost te zoeken bij papa en mama.

De emoties en gevoelens van een kind van gescheiden ouders

De scheiding roept pijnlijke gevoelens op. Een scheiding is voor veel kinderen het eerste grote verliesmoment in hun leven. Omgaan met verlies is een hele taak en iets wat je moet leren. Dit lukt vaak niet zonder begeleiding. Liefst van hun ouders, maar die zitten vol met hun eigen grote gevoelens, waar ze wellicht zelf ook niet goed raad mee weten. En wie moet je dan leren hoe om te gaan met alles wat je voelt?
Boosheid en verdriet zijn over het algemeen de meest zichtbare gevoelens bij kinderen van gescheiden ouders, maar andere gevoelens kunnen ook een rol spelen, zoals schuldgevoel ‘papa en mama hadden ruzie over mij, ik ben het schuld, dat ze gescheiden zijn’ of verlatingsangst ‘als papa en mama niet meer van elkaar houden, houden ze dan straks ook niet meer van mij’. Deze gevoelens zijn gekoppeld aan niet-kloppende overtuigingen en zijn afhankelijk van de situatie en hoe ouders acteren.

Een voorbeeld
Lars (7 jaar) was altijd een pittig kereltje. Tot het moment dat papa en mama gingen scheiden. Hij wordt steeds stiller en vooral braver, doet alles wat mama of papa zeggen. Hij vertelt, dat papa en mama altijd ruzie hebben over hem. Als hij nu maar lief is, dan zullen ze wel stoppen met ruzie maken. Lars leert, dat het niet zijn schuld is dat papa en mama ruziën, ook al gaat de ruzie over hem. Vader en moeder leren om niet meer direct te reageren als de ander iets zegt, maar stil te staan bij wat er in henzelf geraakt wordt en daarmee aan de slag te gaan.

Hoe kun je het effect van de scheiding op je kind verkleinen?

Een kind van gescheiden ouders heeft vooral tijd en ruimte nodig. Tijd om het allemaal te verwerken en ruimte om te mogen verwerken. Kinderen doen dit anders dan volwassenen. Zij rouwen in stukjes. Bovendien is het voor een kind van gescheiden ouders noodzakelijk, dat je opnieuw gaat bouwen aan het gevoel van basisveiligheid om het effect van de scheiding op je kind zo klein mogelijk te laten zijn.

Wat heeft een kind van gescheiden ouders nog meer nodig?

Hoe meer jij als ouder weet over het effect van je gedrag en woorden en hoe bewuster je daarmee omgaat, hoe beter het voor je kind is. Het verkleint de kans op het creëren van niet-kloppende overtuigingen. Iets wat veel kinderen van gescheiden ouders, die hier niet bewust mee bezig zijn, helaas wel creëren. Denk bijvoorbeeld aan overtuigingen als ‘ik moet kiezen tussen papa en mama’ of ‘ik laat maar niet zien dat ik het moeilijk heb, want papa en mama hebben het al moeilijk genoeg’. Juist deze niet-kloppende overtuigingen maken het extra moeilijk voor een kind om de scheiding op de juiste manier te verwerken.  
Dat betekent, dat je als ouder mag gaan onderzoeken hoe jij omgaat met de hele situatie, met je eigen gevoelens en met je ex-partner. Om zo het effect van de scheiding op je kind nog meer te verkleinen.

Een voorbeeld
Lieke zit in groep 8 en heeft een hoofdrol in de musical. Ze krijgt er steeds meer buikpijn van en denkt erover om niet meer mee te doen. Ze blijkt zich zorgen te maken over het eind van de musical. Ze weet namelijk dat haar ouders zo ver mogelijk bij elkaar uit de buurt zullen gaan zitten. Ze kunnen het eigenlijk niet verdragen om in dezelfde ruimte te zijn met de ander. Wat moet ze nu doen als de musical afgelopen is en alle kinderen naar hun ouders lopen? Als ze eerst naar mama gaat, vindt papa dat niet fijn. Als ze het eerst naar papa gaat, wordt mama verdrietig. Lieke leert dat ze zelf mag kiezen, ook al doet ze daar één van haar ouders misschien pijn mee. Ze mag doen waar zij op dat moment behoefte aan heeft. De betreffende ouder zal zelf met die pijn moeten dealen.

Hulp nodig om het effect van de scheiding op je kind te verkleinen?

Merk je dat je als ouder niet weet hoe je je kind hierin kunt begeleiden of wat er nu precies van jou gevraagd wordt? Of maak je je zorgen, omdat je kind zich opeens anders gedraagt na jullie scheiding? Ik help jullie graag!